Moduł 3 – Wpływ kultury na kształcenie i szkolenie zawodowe (VET)

Społeczeństwo w Europie zmieniło się w ciągu ostatnich dwóch dekad, stało się ono bardziej heterogeniczne kulturowo z powodu przemieszczania się ludzi z jednego kraju UE do drugiego, oraz z kraju spoza UE do kraju w UE (zobacz wskaźniki imigracji) https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Migration_and_migrant_population_statistics ).

Oznacza to, iż wiele osób młodych, jak i dorosłych mieszka i pracuje w kraju, nie znając jego języka i instytucji. Zintegrowanie się w nowym społeczeństwie, wymaga umiejętności reagowania na nowe okoliczności. Dotyczy to zarówno osób przybywających, jak i osób, które przyjmują innych do swojego społeczeństwa. Społeczeństwa w UE muszą być zdolne do adaptacji na różnych poziomach, tj. politycznym, instytucjonalnym, gospodarczym i indywidualnym. Społeczeństwo oraz jego organizacje i jednostki muszą być w stanie reagować na te zmiany i modyfikować swoje struktury.

W tym kontekście, uczenie się przez całe życie zyskało na znaczeniu rozwoju społeczeństwa, jak i dla rozwoju osobistego (https://www.km-bw.de/,Lde,W-2/Startseite/Kultur_Weiterbildung/Lebenslanges_lernen ). Rok 1996, został ogłoszony „Europejskim rokiem uczenia się przez całe życie”. Unia Europejska: „ Rola uczenia się przez całe życie staje się fundamentalna w zapewnieniu samorealizacji. Przekazuje ona zainteresowanym osobom wartości takie jak solidarność i tolerancja oraz wspiera uczestnictwo w demokratycznych procesach decyzyjnych.” ( 95/431/EC decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 1995r, nr. 2493/95/EC, ustanawiająca rok 1996 „Europejskim rokiem uczenia się przez całe życie” http://data.europa.eu/eli/dec/1995/2493/oj ).

Solidarność i tolerancja, to dwie kulturowo niejednorodne wartości, które zmieniają społeczeństwo i muszą być pielęgnowane na wszystkich poziomach – także na poziomie indywidualnym. Uczenie się przez całe życie kładzie nacisk na aspekty międzykulturowe, jako część rozwoju osobistego i adaptacji, tak aby móc lepiej radzić sobie ze zmianami w społeczeństwie i w życiu zawodowym.

Pod koniec tego modułu, będziesz wiedział więcej:

• O współzależności między pochodzeniem kulturowym a nawykami związanymi z uczeniem się
• O pewnych elementach związanych z uczeniem się, które są charakterystyczne dla pewnych kultur
• Jak rozpoznać przeszkody w komunikacji międzykulturowej i uczeniu się.

Wyobraź sobie, że jesteś trenerem VET i szkolisz osoby w zakresie używania interaktywnych, poza formalnych metod nauczania. Uczestnicy szkolenia oczekują, że przeprowadzisz wykład w oparciu o swoje doświadczenia. Jak zatem według Twojego doświadczenia mogą oni reagować na interaktywne ćwiczenia?

Kultura ma wpływać na preferencje związane z nauką i komunikacją, jak również na otoczenie związane z nauką. Oznacza to, że zaplecze kulturowe jest widoczne zarówno po stronie trenerów (sposób prowadzenia szkolenia) jak i po stronie uczniów (oczekiwania, co do sposobu prowadzenia szkolenia).

W ciągu ostatnich lat, w wyniku zmian kulturowych w bardziej zróżnicowanym społeczeństwie, środowiska kształcenia i szkolenia zawodowego stają się coraz bardziej heterogeniczne. Trenerzy mogą mieć inne pochodzenie kulturowe niż ich grupa docelowa, a także sama grupa może być wielokulturowa. Stwarza to nowe wyzwania zarówno dla trenerów jak i dla uczniów.

Jak wyjaśniono w EPALE (https://ec.europa.eu/epale/de/blog/intercultural-learning-adult-education //) uczniowie, którzy są przyzwyczajeni do bardziej formalnych warunków uczenia się, mogą mieć wątpliwości, co do interakcji w działania edukacyjne takie jak wzajemny coaching czy odgrywanie ról. Ważne jest, aby trener modyfikował środowisko i działania związane z uczeniem się w zależności od grupy docelowej.

Ostatnie badania, dotyczące czynników kulturowych i stylów uczenia się, przeprowadzone przez Simy Joy i Davida Kolba, stwierdzają, że „Kultura ma zdolność do kształtowania sposobów, w zależności od tego, w jaki sposób jej członkowie ją otrzymują, przetwarzają i działają w oparciu o informacje i doświadczenia, jednocześnie kształtując sposób uczenia się na podstawie doświadczeń (zobacz więcej Joy, Kolb, 2009).

Wymiar kulturowy, może pomóc w określeniu preferencji dotyczących pewnych stylów uczenia się, warunków nauki i metod pedagogicznych. David Kolb, w swojej teorii stylów uczenia się łączy preferencje dotyczące konkretnych sposobów uzyskiwania wiedzy (od konkretnego doświadczenia do konceptualizacji) z konkretnymi sposobami przetwarzania informacji (od refleksyjnej obserwacji do eksperymentowania).

W swoich badaniach nad stylami uczenia się i różnicami kulturowymi Joy i Kolb (Joy, Kolb 2009) wykorzystali wymiary kulturowe zaproponowane w badaniu GLOBE (https://globeproject.com/), w celu poszukiwania powiązań pomiędzy preferowanymi stylami uczenia się a ich kulturą pochodzenia. Znaleźli oni powiązanie pomiędzy kulturowymi wymiarami unikania niepewności i kolektywizmu/indywidualizmu oraz preferencjami dotyczącymi konkretnych stylów uczenia się.

W związku z tym, uczestnicy badania którzy uzyskali wysoką ocenę w zakresie Unikania niepewności, Orientacji na przyszłość oraz Orientacji na wynik (np. Niemcy, Austria i Singapur) preferowali zdobywanie wiedzy poprzez abstrakcyjną konceptualizację, natomiast respondenci, którzy uzyskali wyższe oceny w zakresie Akceptacji niepewności (np. Włochy i Polska) preferowali zdobywanie wiedzy przez konkretne doświadczenia. (Joy, Kolb 2009: 31ff.).

Zastanów się: Czy kiedykolwiek oceniłeś swój preferowany styl uczenia się? Jak często bierzesz pod uwagę różne style uczenia się podczas przygotowywania swoich szkoleń?

Inne badania, np. Manikutty, Anuradha, Hansen 2007, operują wymiarami kulturowymi w bardziej ścisłym sensie. Opisują, w jaki sposób można rozpoznać wymiary kulturowe w środowisku klasowym. Poniżej przykład: sposób prezentacji szkolenia przez trenerów, oraz oczekiwania uczniów i reakcja na przejaw wymiarów kulturowych:

Zastanów się: Jak możesz wykorzystać powyższą tabelę do refleksji nad swoimi oczekiwaniami i nawykami oraz oczekiwaniami i nawykami swoich uczniów? Jak możesz wykorzystać ją, aby nabrać innego spojrzenia przy wyborze ćwiczeń i formatów szkoleniowych?

[nextpage title=”Przeszkody międzykulturowego uczenia się”]

[nextpage title=”Test”]

Time's up