Moduł 4 – Jak uniknąć międzykulturowych nieporozumień w kształceniu i szkoleniu zawodowym

Międzykulturowe nieporozumienia, mogą prowadzić do przerwania komunikacji. W tym module znajdziesz kilka pomocnych treści, które pomogą Ci w trudnych spotkaniach międzykulturowych.

Pod koniec tego modułu będziesz wiedział jak:

• Pokonać przeszkody w komunikacji międzykulturowej,
• Różne czynniki wpływają na spotkanie międzykulturowe,
• Oceniać znaczenie różnych czynników, które wpływają na spotkanie międzykulturowe.

W przypadku pojawienia się wyzwań w relacjach międzykulturowych:

• Aktywnie obserwuj sytuacje,
• Opisz sytuacje sobie, lub komuś kto tego potrzebuje,
• Pamiętaj, że w innej kulturze, to czego doświadczasz, może mieć zupełnie inne znaczenie,
• Nie oceniaj tego co widzisz, spróbuj dowiedzieć się, co oznacza to zachowanie w innej kulturze.
• Słuchaj aktywnie, zadawaj pytania i bądź świadomy, że Twoja „mapa” kulturowa automatycznie przefiltruje i zinterpretuje to, co słyszysz,
• Staraj się zrozumieć wartości, przekonania i postawy członków innych kultur,
• Nawiązuj relację poprzez znalezienie podobieństw,
• Zachowaj twarz – szanuj innych i daj się szanować,
• Opracuj rozwiązania WIN-WIN (Sytuacje, w których obydwie strony wygrywają/mają korzyść).

Zastosowanie powyższych kroków pomoże Ci zrozumieć inną kulturę i uniknąć przedwczesnych wniosków. Wg. Alexandra Thomasa “Stopień gotowości i zdolności do refleksji przy spotkaniach z innymi ludźmi jest niezbędny do rozwinięcia świadomości międzykulturowego uczenia się i zrozumienia czynników odpowiednich i skutecznych zachowań w spotkaniach międzykulturowych. Jest to tzw. „kompetencja międzykulturowa” (Thomas 2010, 11).

Zastanów się: Jeśli trener zachowuje się w sposób dominujący – czy odzwierciedla tym samym swoją osobowość? Jeśli uczestnik szkolenia jest uśmiechnięty i przyjazny – czy odzwierciedla to jego kulturę? Jeśli ktoś jest „głośny” – czy to zachowanie wynika z jego osobowości?

To jak działamy i reagujemy na różne sytuacje, nie jest związane wyłącznie z naszą osobowością czy sytuacją, której aktualnie doświadczamy. Możliwe jest jednak wywnioskowanie naszego tła kulturowego. Nasze działania są rezultatem różnych równoległych elementów.

(zobacz również: Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e.V., n.d.)

Warto o tym pamiętać, gdy chcemy zrozumieć możliwe przyczyny nieporozumień z osobą z innego kraju.

Kiedy próbujemy zrozumieć przyczynę nieporozumienia z osobą z innego kraju, powinniśmy rozważyć trzy aspekty:

• Czy mogę uznać, że inna kultura jest przyczyną nieporozumienia?
• Czy sytuacja mogła mieć wpływ na nieporozumienie?
• Czy wynikało ono raczej z osobowości drugiej osoby?

Pytania te pomagają określić i skoncentrować się na każdym z aspektów („osobowość”, „kultura” lub „sytuacja”), aby lepiej zrozumieć rolę tego aspektu w spotkaniu międzykulturowym.  (https://www.ijab.de/fileadmin/user_upload/documents/PDFs/IKUS-Werkstatt/IKUS-CD_IMPULSE.pdf, Zobacz także: Thomas (2005, 2010) na temat znaczenia aspektów kulturowych, postrzegania sytuacji, jak również zaangażowanych w nią partnerów oraz oceny zachowań w spotkaniach międzykulturowych).

Przykład: Wyobraź sobie młodego uczestnika z Syrii na kursie szkoleniowym. W Syrii studenci są przyzwyczajeni do nauczania frontalnego. Trener daje wszystkim uczniom zadanie odgrywania ról i prosi ich, aby wykonali je w swojej grupie. Podczas gdy wszyscy inni uczniowie chętnie angażują się w to zadanie, student z Syrii może przyjąć to zadanie bardzo niechętnie. Uczestnik może wykazać oznaki silnego stresu podczas odgrywania roli.

Jakim aspektom przypisujesz zachowanie uczestników: kulturowym, indywidualnym czy odnoszącym się do sytuacji?

Można by pomyśleć, że zachowanie uczestników wynika z ich tła kulturowego. W niektórych krajach nauczanie jest bardzo formalne, więc ich niechęć do angażowania się w odgrywanie ról, jest prawdopodobnie spowodowana ich kulturowymi nawykami uczenia się. Stres jednego z uczestników może być wyjaśniony przez jego osobowość introwertyczną lub inne lęki.

Przygotowanie sali szkoleniowej dla grupy zróżnicowanej kulturowo może wymagać czasu i energii. Pomocna jest wymiana opinii, informacji i metod nauczania z innymi trenerami oraz z międzykulturowymi specjalistami. Trenerzy, dla których liczy się złożoność kulturowa, często stają się lepsi w zakresie szkolenia grup międzykulturowych, jak i monokulturowych.

Książki i artykuły

Barna, L. M. (1991) ‘Potknięcia w komunikacji międzykulturowej’, Samovar, A. i Porter, E. (red.), Komunikacja międzykulturowa. 6. edycja. Belmont, California: Wadsworth Publishing Company, str. 345-353.

Thomas, A. (2005) ‘Kultur und Kulturstandards‘ w Thomas, A., Kinast, E.-U. i Schroll-Machl, S. (red)., Handbuch Interkulturelle Kommunikation Und Kooperation, 1, Göttingen: Vandenhoeck & Rupprecht, str. 19-31.

Thomas, A. (2010) ‘Kultura i jej standardy’,Thomas, A. et al. (eds.), Podręcznik komunikacji i współpracy międzynarodowej, 2. edycja., Göttingen: Vanderhoek & Rupprecht, s. 22.

Linki

Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e.V. (n.d.) ed., Impulse aus der IKUS Werkstatt. [pdf] Bonn. Dostępne na stronie: https://www.ijab.de/fileadmin/user_upload/documents/PDFs/IKUS-Werkstatt/IKUS-CD_IMPULSE.pdf (4.10.2018)